EGLWYS BRESBYTERAIDD CYMRU
Bwrdd y Gymanfa Gyffredinol 

Paratoi i addoli gyda’n gilydd yn ein hadeiladau

Diweddarwyd 26/08/2020

Yr ydym yn cydnabod y cymorth geir gan Cytûn, a maent yn darparu diweddariadau cyson. Mae’r fersiwn ddiweddaraf ar gael drwy hwylio at
http://www.cytun.co.uk/hafan/covid-19-papur-briffio/

I lawrlwytho copi PDF o’r canllawn hwn, cliciwch yma
I weld a lawrlwytho’r ddogfen asesu risg a’r rhestr wirio yn PDF, cliciwch yma
I weld a lawrlwytho’r ddogfen asesu risg a’r rhestr wirio yn Word, cliciwch yma

Cyflwyniad 

i) Mae cyfarfod â’n brodyr a chwiorydd yngNghrist yn ganolog i fywyd Cristnogol ac yn brif fynegiant o’r eglwys fel teulu Duw. Mae ein hanallu i gyfarfod oherwydd y cyfyngiadau angenrheidiol ar gloi wedi bod yn destun tristwch a rhwystredigaeth mawr. 

ii) Addoli ar y Sul yw curiad calon bywyd cynulleidfaol. Rydyn ni i gyd eisiau dychwelyd i fwynhau bod gyda’n gilydd eto ym mhresenoldeb Duw i foli, gweddïo a phregethu cyn gynted ag y gallwn. Fodd bynnag, mae yna ystyriaethau sylfaenol sy’n ymwneud yn arbennig â’n gwasanaeth addoli i feddwl amdanynt cyn y gallwn ailddechrau. Pwy fydd ar gael i gymryd rhan ac arwain addoliad a phwy fydd ar gael i ffurfio’r gynulleidfa? A yw ailddechrau addoli cyhoeddus gyda pobl wedi cynnull yn gorfforol yn ddiogel ac yn hyfyw eto? Os na, peidiwch â bod ofn dweud, ‘nid dyma’r amser iawn eto i ailddechrau.’ Mae arweinyddiaeth yn golygu gwneud y penderfyniadau cywir, hyd yn oed pan fyddant yn anodd. 

iii) Roedd y cyfarwyddyd syml i atal yr holl weithgareddau yn symlach i’w ddilyn a’i weithredu nag y bydd y dychweliad graddol i amrywiaeth o fywyd eglwysig. Felly, mae’r cwestiwn o’n parodrwydd i ddechrau ymgynnull eto yn cynnwys llawer o ystyriaethau gofalus ynghylch yr hyn sy’n bosibl, yn gyfrifol ac yn ddymunol gan fod rhai cyfyngiadau yn parhau mewn lle. 

iv) Bydd amgylchiadau pob cynulleidfa yn wahanol, a byddant yn dod i amrywiaeth o benderfyniadau ynghylch pa weithgareddau i’w hail-gychwyn a pha mor gyflym. Dylid disgwyl hynny ac mae’n gwbl briodol. Fodd bynnag, bydd y daith tuag at ailddechrau ar gyfer pob cynulleidfa yn cynnwys camau tebyg.

v) Bydd yn ddoeth cymryd peth amser i feddwl am yr hyn yr ydym wedi’i ddysgu yn ystod y cyfnod cloi. Beth yw prif weithgareddau craidd bywyd eglwysig y mae angen i ni eu hailddechrau a’u cynnal? Pa bethau yr ydym wedi’u gwneud erioed sydd nawr yn ymddangos yn llai o flaenoriaeth wrth symud ymlaen? A oes meysydd yr ydym wedi magu hyder ynddynt i wneud pethau’n wahanol neu wneud pethau gwahanol?

vi) Efallai na fydd pawb yn gallu dod yn ôl i weithgareddau eglwysig ar yr un pryd. Efallai y bydd angen i rai grwpiau aros yn gysgodol am gyfnod hirach nag eraill. Peidiwch ag annog y rhai a ddylai aros yn gysgodol i ddychwelyd i’r eglwys, hyd yn oed os yw hynny’n golygu nad yw gweithgareddau, gan gynnwys addoliad cyhoeddus, yn ailddechrau yn eich cynulleidfa mor gyflym ag y byddech yn dymuno. Bydd proffil oedran eich aelodaeth hefyd yn ystyriaeth sylweddol, gyda demograffig hŷn yn cynrychiolicyfeirydd posib y dylid gohirio rhai gweithgareddau a chyfarfod ar gyfer addoli. 

vii) Bydd angen i chi hefyd feddwl am y ffordd orau y gallwch chi gyfathrebu bod rhai pethau wedi ailgychwyn ac mae’r adeilad bellach ar agor, i aelodau, y rheini mewn sefydliadau a’r gymuned leol. Gall hyn gynnwys defnyddio gwefannau, cyfryngau cymdeithasol, hysbysfyrddau eglwys, cyswllt ffôn, neu alw heibio gan barchu pellter cymdeithasol i  gyflwyno diweddariadau i’ch aelodau yn eu cartrefi. 

viii) Pan ddechreuwch ymgynnull eto ar gyfer unrhyw weithgaredd ac addoliad cyhoeddus yn benodol, efallai y bydd angen parhau i wneud rhywfaint o ddarpariaeth ychwanegol, neu amgen, ar gyfer y rhai na allant ddychwelyd ar unwaith. Gall hyn gynnwys rhai o’r ffyrdd rydych chi wedi bod yn rhoi adnoddau i’r gynulleidfa yn ystod y cyfnod cloi, ond bydd yn bwysig peidio â rhoi gormod o alwadau ar aelodau sydd eisoes yn brysur wrth i batrymau arferol bywyd eglwys ddechrau dychwelyd gan y bydd angen adnoddau mewn pobl ag amser i wneud hynny hefyd. Os ydych chi’n cynhyrchu ac yn dosbarthu recordiadau addoli i’r rhai sy’n dal gartref, cofiwch fod peth ymchwil wyddonol yn awgrymu y gall COVID-19 aros yn weithredol ar arwynebau metel a phlastig am hyd at dri diwrnod ac ar bapur neu gardbord am 24 awr. Felly gweithredwch rai mesurau glanweithdra sylfaenol ar gyfer y rhai sy’n dosbarthu deunyddiau. 

ix) Byddwch yn ymwybodol bod llawer o aelodau hŷn yn debygol owrthwynebu y syniad o gadw draw o weithgareddau eglwysig mwyach. Efallai eu bod wedi eu colli fwyaf. Meddyliwch sut y byddwch chi’n pwysleisio eu bod yn dilyn cyngor priodol. Fodd bynnag, gall y gwrthwyneb fod yn wir hefyd gyda rhai aelodau’n bryderus ynghylch dychwelyd a dewis cadw draw i ddechrau. Bydd angen doethineb bugeiliol wrth ystyried sut i adeiladu eu hyder yn sensitif ac yn amyneddgar gyda golwg ar ddod yn ôl. 

x) Rhaid ei gwneud yn glir na ddylai unrhyw un sy’n arddangos unrhyw un o symptomau COVID-19, neu sydd wedi bod mewn cysylltiad agos ag unrhyw un sydd wedi arddangos symptomau, fynychu gweithgareddau eglwysig o dan unrhyw amgylchiadau. Efallai y bydd rhai o’ch blaenoriaid a deiliaid swyddi mwy agored i niwed yn teimlo dan bwysau i ailafael yn eu dyletswyddau. Byddwch yn ofalus i’w cysgodi rhag y perygl hwnnw yn ogystal âcoronafirws. Peidiwch â gadael i bwysau gael ei roi ar unrhyw un, hyd yn oed os yw’n golygu efallai na fydd pobl allweddol ar gael. Mae hyn yn cynnwys y rhai sydd fel arfer yn agor, yn cau neu’n glanhau’ch adeilad, neu sy’n arwain mewn addoliad. 

Penderfyniad 

Mae Pwyllgor Gwaith Bwrdd y Gymanfa Gyffredinol, yn dilyn ymgynghoriadau â’r Henaduriaethau ac adlewyrchu ar yr ymatebion i’r holiadur ddychwelwyd ar ddechrau mis Mehefin, wedi paratoi’r ddogfen hon er mwyn hwyluso ailagor ein heglwysi ar gyfer addoliad cynulleidfaol. Yn ei gyfarfod ar yr 28ain o Orffennaf, penderfynwyd ein bod yn caniatáu ailagor ar unwaith, yn amodol ar y canlynol: 

1. Rhaid i bob eglwys sy’n dymuno ail-gychwyn addoliad cynulleidfaol yn ein hadeiladau hysbysu’r Henaduriaeth o’u bwriad, a rhoi amlinelliad o pryd y maent yn bwriadu cychwyn a sut y byddant yn darparu ar gyfer hyn, ynghyd ag asesiad risg ar gyfer pob digwyddiad gwahanol wedi’i gwblhau, yn seiliedig ar y templed a gynhwysir ar ddiwedd y ddogfen hon. 
2. Bydd angen i’r bwriad hwn ystyried y canllawiau a nodir yn y ddogfen hon, a bydd angen iddo gael ei gymeradwyo gan y Gweinidog (lle mae’r eglwys mewn gofalaeth) a / neu blaenoriaid yr eglwys. Dylai’r ymgynghoriad lleol hefyd gynnwys aelodau eraill o’r eglwys y bydd eu cyfraniad yn hanfodol wrth weithredu’r penderfyniad, (e.e. gofalwr, aelodau eraill sydd â chyfrifoldebau ymarferol sylweddol), yn ogystal ag argaeledd y rhai a fyddai’n hwyluso arwain addoliad. 
3. Ar ôl cyflwyno’r uchod i’r Henaduriaeth, bydd yr Ysgrifennydd yn ymateb i bob Ysgrifennydd eglwys yn cadarnhau ei fod wedi’i dderbyn a’i ffeilio ar ran yr Enwad. 
4. Ni fydd yr Henaduriaeth yn asesu eich dull gweithredu nac asesiad risg oherwydd gall pob eglwys gymryd gwahanol ddulliau o liniaru’r risgiau ychwanegol a gyflwynir gan y pandemig yn dibynnu ar eu hadeilad, eu lleoliad, eu defnydd a’u haelodaeth. Felly, Ymddiriedolwyr yr eglwys leol yw’r unig bobl sy’n gallu asesu a rheoli’r risg. 

Er y bydd hyn yn caniatáu i rai eglwysi agor ar unwaith, rydym yn rhagweld, er mwyn gwneud paratoadau digonol, na ddylai’r mwyafrif o eglwysi ystyried medru ailagor tan ddechrau mis Medi ar y cynharaf. Pwysleisiwn y dylid gwneud penderfyniadau gan roi sylw dyledus i’r amgylchiadau yn lleol, ac yn amodol ar oruchwyliaeth yr Henaduriaeth ym mhob achos. 

Fel y nodwyd yng nghanllawiau’r Llywodraeth, 

Mae lleoedd addoli yn chwarae rhan bwysig wrth ddarparu arweinyddiaeth ysbrydol i lawer o unigolion, ac wrth ddod â chymunedau ynghyd. Fodd bynnag, mae eu natur gymunedol hefyd yn eu gwneud yn lleoedd sy’n arbennig o agored i’r risg o ledaenu coronafirws. ’ 

Mae’r penderfyniad hwn yn caniatáu i’n heglwysi ddechrau ymgynnull i addoli, gan gydnabod ein bod yn gwneud hynny wrth i ni barhau i fyw yn ystod y pandemig hwn. Byddwn yn cydbwyso ein dyheadau i gyfarfod gyda’n cyfrifoldeb i ‘garu ein cymdogion’ yn dda yn ystod y cyfnod hwn trwy gymryd pob rhagofal posibl i amddiffyn a diogelu ein gilydd. 

Mae’r ddogfen hon wedi’i fframio gan y ddeddfwriaeth gyfredol, ein blaenoriaethau fel Eglwys, a’n gofal am eraill. Mewn rhai achosion, byddwn yn argymell mynd y tu hwnt i’r hyn sy’n ofynnol yn gyfreithiol gennym ni, ac er y gallai hyn achosi rhywfaint o anghyfleustra, rydym yn hyderus y bydd ein heglwysi yn cofleidio hyn fel arwydd o’n parodrwydd i wasanaethu’n dda yn ein cymunedau. Bydd Bwrdd y Gymanfa hefyd yn cadw golwg ar y sefyllfa genedlaethol a’r sefyllfa yn lleol wrth ganiatáu gweithredu’r canllawiau hyn, gan geisio eu haddasu mor fuan ag y bo modd i unrhyw newidiadau posibl. 

Crynodeb o’r prif bwyntiau 

• Mae ‘trothwy’ o 30 wedi’i osod ar gyfer priodasau a gwasanaethau ‘digwyddiadau bywyd’ eraill megis bedydd ac angladdau os nad ydyn nhw’n cael eu cynnwys fel rhan o’ch gwasanaethau addoli arferol. 
• Does dim ‘trothwy’ o ran niferoedd ar wasanaethau eraill, ond rhaid cydymffurfio â gofynion cadw pellter cymdeithasol ac Iechyd Cyhoeddus.  

• Mae’r ‘rheol’ ddwy fetr yn berthnasol i addoliad cyhoeddus heblaw mewn sefyllfaoedd lle nad oes modd osgoi cyswllt agosach; bryd hynny, mae’n rhaid ymgymryd â rhagofalon Iechyd Cyhoeddus ychwanegol.  
• Dylid ystyried blaenoriaethu cadw niferoedd o dan y mwyafswm posib er mwyn lleihau’r risgiau’n bellach. 
• Mae gwisgo gorchuddion wyneb mewn eglwysi yn Lloegr yn orfodol o’r 8fed o Awst. Rydym yn argymell bod gorchuddion wyneb hefyd yn cael eu gwisgo yn ein heglwysi yng Nghymru, ac yn arbennig mewn sefyllfa lle nad oedd modd cwrdd â’r rheol ddwy fetr, ag eithrio gan blant o dan 11 oed a phobl sy’n dioddef o gyflyrau meddygol penodol. 
• Er mai’r cyngor i’r rhai hynny sydd mewn mwy o beryg a’r rhai ‘eithriadol fregus yn glinigol’, neu’n benodol y rhai hynny sydd ar restr ‘cysgodi’, ydy na ddylen nhw fynychu ar hyn o bryd, mae unrhyw benderfyniad i wneud hynny’n eiddo iddyn nhw yn unig. 
• Mae arweiniad y Llywodraeth yn cynnwys cais am i enwau’r rhai sy’n mynychu gael eu cofnodi a’u cadw am 21 diwrnod er mwyn cynorthwyo gyda ‘thracio ac olrhain’ os bydd angen.  

• Ni chaniateir canu, na chwarae offerynnau pres neu chwyth, ag eithrio organ bîb. 
• Mae’r arweiniad ar addoliad cyhoeddus yn cynnwys y tiroedd cyfagos (gan gynnwys mynwentydd, meysydd parcio ayyb). 
• Disgwylir cyngor pellach gan y Llywodraeth ynglŷn â defnydd eglwysi a neuaddau eglwys ar gyfer gweithgarwch sydd heb fod yn grefyddol, yn benodol felly gweithgareddau y tu allan i’r ysgol, e.e. clybiau. 
• Gellir cynnal gwasanaethau/digwyddiadau awyr agored i hyd at uchafswm o 30 o bobl. 

Y defnydd a ganiateir o’n heglwysi ar gyfer Addoliad. 

Mae Llywodraeth Cymru a’t DU wedi diwygio deddfwriaeth i ganiatáu Mannau o Addoliad i agor ar gyfer Addoliad Cyhoeddus.  

MAE’R ARWEINIAD HWN WEDI’I GYHOEDDI ER MWYN HELPU EGLWYSI’N LLEOL I BARATOI AT AGOR AR GYFER ADDOLIAD CYHOEDDUS.  

DYLID NODI, NAD YDY AGOR YN ORFODOL. 

MAE’R PENDERFYNIAD I AGOR YR ADEILAD YN GORWEDD GYDA’R GWEINIDOG (LLE BO HYNNY’N BERTHNASOL) A / NEU’R BLAENORIAID, SEF EIN HYMDDIRIEDOLWYR RHEOLAETHOL A BYDD YN CAEL EI GADARNHAU GAN YR HENADURIAETH.  

MAE GOFYN GWNEUD ASESIAD O ADDASRWYDD POB ADEILAD ER MWYN CYDYMFFURFIO Â’R ARWEINIAD/ RHEOLIADAU PRESENNOL.  

Isod fe geir crynodeb o’r arweiniad. 

‘Mae lle o addoliad yn cyfeirio at adeilad a ddefnyddir ar gyfer seremonïau crefyddol, addoli ar y cyd neu gynulliadau tebyg gan sefydliadau crefyddol’. Mae’n cynnwys defnydd y tiroedd oddi amgylch, er enghraifft, meysydd parcio, iardiau neu erddi cyfagos sy’n eiddo ichi neu’n eu rhentu/ar brydles ac mai chi sy’n gyfrifol amdanyn nhw.    

Does dim cyfyngiad ar y nifer o fynychwyr ar gyfer gwasanaeth o addoliad; fodd bynnag, rhaid ystyried y nifer trwy gynnal asesiad risg sy’n talu sylw i gadw pellter cymdeithasol a ffactorau eraill (Gweler Asesiad Risg ar dudalen 16 o’r ddogfen hon.) 

Mae Priodasau, Angladdau a Bedyddiadau, y cyfeirir atynt yn gyffredinol yn y canllawiau fel gwasanaethau ‘digwyddiad bywyd’, wedi’u cyfyngu i gyfanswm o 30 yn bresennol, eto yn ddarostyngedig i’r holl ofynion pellhau cymdeithasol 2 fetr. Dylai mynychu’r gwasanaethau hyn fod trwy wahoddiad yn unig, ac eithrio os nad ydyn nhw’n cael eu cynnwys fel rhan o’ch gwasanaethau addoli arferol. 

Dylid cynnal asesiad risg i nodi mannau o risg uchel yn yr adeilad a chamau lliniarol. (Gweler Asesiad Risg ar dudalen 20 o’r ddogfen hon).  

Paratoi ar gyfer ail-agor eich adeilad 

I sicrhau agor yr adeiladau’n ddiogel ar gyfer addoliad yn ogystal â Phriodasau, Angladdau a Bedyddiadau, yr ydym yn cyflwyno y canllawiau canlynol.  Dylech sicrhau fod yr hyn a ddisgwylir gennych ar sail y penderfyniad ar dudalen 4 yn llywio eich ymateb i’r canllawiau hyn. 

 Paratoi i ail-agor: 

• Awyru Adeiladau  

Y cyngor ydy i agor ffenestri a drysau am o leiaf awr i ganiatáu awyru’r adeilad. 

• Glanhau 

Dylid glanhau’r adeilad cyn ei agor, gyda phob arwyneb, sy’n cael ei gyffwrdd yn aml, i’w glanhau gyda chynnyrch glanhau safonol. Argymhellir y dylid gwisgo cyfarpar diogelwch addas megis menyg a masgiau untro. Dylid gwaredu unrhyw gyfarpar diogelwch personol (PPE) sydd o bosib wedi’i heintio.  

Mae cyngor Llywodraeth y DU ar lanhau adeiladau anfeddygol i’w gael yn:  

https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-decontamination-in-non-healthcare-settings/covid-19-decontamination-in-non-healthcare-settings 

Unwaith y bydd wedi’i agor, bydd angen glanhau’n rheolaidd, gyda’r amlder yn dibynnu ar faint y defnydd a bydd angen i bob eglwys unigol asesu hyn. 

• Trydan  

Gwneud yn siŵr fod y goleuadau, bylbiau golau, goleuadau argyfwng, larymau tân, systemau diogelwch yn gweithio’n iawn.
Mae risg i gyfarpar trydanol symudol ddirywio oherwydd tamprwydd ac o bosib llygod tr abo adeiladau ar gau. Argymhellir y dylid gwirio pob teclyn trydanol yn ofalus. 

• Gwresogi 

Os cafodd y system wresogi ei diffodd, argymhellir ei dro ymlaen er mwyn gwirio am unrhyw ddŵr yn gollwng.  

• Clefyd y Llengfilwyr  

Gadewch i ddŵr ffres lifo trwy’r systemau poeth ac oer am gyfnod o 5 munud.  

Mae’n bosib y bydd gofyn i systemau mwy cymhleth, megis dŵr oer wedi’i stori a chawodydd gael eu glanhau a’u diheintio’n fwy trylwyr. Argymhellir eu bod yn cael eu harchwilio gan blymar cymwys. 

Gosod yr adeilad i sicrhau cadw pellter cymdeithasol a Hylendid. 

Cyfyngiadau ar niferoedd  

Bydd gofyn asesu’r nifer o bobl a ganiateir o fewn i adeilad er mwyn caniatáu’r 2 fetr o gadw pellter cymdeithasol rhwng unigolion ac aelodau o’r un aelwyd. Bydd hyn, wrth reswm, yn dibynnu ar faint a chynllun yr eiddo. 

Wrth ddiffinio’r nifer o bobl a all yn rhesymol gadw at bellter o 2 fetr, dylid ystyried arwynebedd y llawr cyfan yn ogystal â mannau cyfyng ac ardaloedd prysur (e.e. mynedfeydd, allanfeydd) a lle bo’n bosib, cyflwyno llwybrau eraill neu unffordd. 

Dylid ystyried y canlynol wrth asesu addasrwydd agor ar gyfer addoliad cymunedol, Angladdau a Phriodasau: 

• cyfyngu ar y nifer o bersonau yn y gynulleidfa sy’n mynychu, fel bod modd cadw pellter diogel o o leiaf 2 fetr (6 tr) rhwng unigolion.  
• bydd maint ac amgylchiadau’r lleoliad yn penderfynu’r mwyafswm rhif y mae modd ei gynnal tra’n hwyluso pellter cymdeithasol, ond dylid cadw niferoedd i’r lleiafrif cyn belled ag y bo modd.  
• Os oes posib, cael mynedfa ac allanfa ar wahân, gyda llwybr unffordd trwy’r adeilad wedi’i ddiffinio’n glir. Gellir nodi hyn gydag arwyddion cyfeiriol, marciadau ar y llawr – po fwyaf cymhleth y llwybr, po fwyaf o arwyddion fydd eu hangen.  

Felly: 

• Beth ydy Mwyafrif capasiti’r adeilad o ganiatáu cadw at bellter cymdeithasol? 

• A oes modd darparu Mynedfa ac Allanfa ar wahân er mwyn osgoi mannau cyfyng?  
• Sut fyddai modd cyflwyno system unffordd i ganiatáu llif rhwydd o bobl? 
• A ddylid darparu marciadau llawr er mwyn pwysleisio cadw pellter cymdeithasol o 2 fetr? 
• A ydy hi’n ymarferol i gau rhesi o seddau (corau) a chyfyngu ar ddefnydd rhesi unigol i unigolion neu aelwydydd? 
• A oes modd ichi ddarparu a lleoli gel dwylo gwrthfacterol ger pob mynedfa ac allanfa? 

• A oes mynediad ar gael at gyfleusterau golchi dwylo gyda thyweli papur a chynhwysydd i’w gwaredu? 
• A oes modd agor yr adeilad gyda’r systemau hyn heb wahaniaethu yn erbyn unrhyw unigolyn neu grŵp?  
• A fyddai gofyn cael stiwardiaid? 

Arwyddion a.y.y.b – Mae arwyddion dwyieithog wedi eu dylunio gennym.  Cysylltwch â Hedd Morgan (hedd.morgan@ebcpcw.cymru) i gael unrhyw help i ddod o hyd i’r cynhyrchion hyn. Gellir eu harchebu yn uniongyrchol drwy gysylltu â Cwmni Boomerang, ar 01239 832014 neu ebostio sales@boomerang-signs.co.uk Medrwch weld yr amrywiaeth cyfan o bosteri ayb drwy ddilyn y linc yma yr wythnos nesaf. 

• Mae tâp Perygl i Ddiogelwch i’w cael o ffynonellau lleol neu gan y cyflenwyr cenedlaethol canlynol: 

Tool Station.  https://www.toolstation.com/ 

Screw Fix.       https://www.screwfix.com/ 

Barriers Direct.   https://www.barriersdirect.co.uk/ 

Gyda golwg ar wasanaethau neilltuol, mae’r canlynol yn cael eu cynnwys: 

Yn Lloegr mae yna gyfyngiad o 30 ar y nifer all fynychu bedydd, priodas neu angladd (oni bai ei fod yn rhan o wasanaeth crefyddol cyhoeddus arall); yng Nghymru fe gyfyngir mynychu priodasau ac angladdau (ond nid gwasanaethau bedydd) i’r sawl a wahoddir, ond fe bennir yr uchafswm gan bob addoldy yn hytrach na thrwy reoliad. 

• Angladdau: (Lloegr)
  Dim ond y canlynol ddylai fynychu, hyd at fwyafrif o 30 o fynychwyr, ynghyd â’r Ymgymerwr Angladdau, unrhyw Gynorthwywr o’r Capel, a staff angladd:  

• aelodau aelwyd yr ymadawedig  
• aelodau teulu agos  
• neu, os ydy’r uchod yn methu â mynychu, cyfeillion agos  
• presenoldeb y Gweinidog a ddewisir neu unigolyn arall i arwain y gwasanaeth. 

• Angladdau: (Cymru)
  Cyfyngir y rhai sy’n mynychu i’r nifer a bennir gan Weinidog a/neu Blaenoriaid yr eglwys yn dilyn asesiad risg, ag sydd wedi eu gwahodd i’r angladd. 
• Priodasau (Lloegr)
  Mwyafrif o 30 o fynychwyr i gynnwys pawb o’r rhai hynny yn y seremoni, gan gynnwys y pâr, tystion, y Gweinidog a gwesteion. Mae hefyd yn cynnwys unrhyw unigolion sydd heb fod yn gyflogedig gan yr eglwys, a all gynnwys ffotograffwyr, arlwywyr, stiwardiaid ayyb. 
• Priodasau: (Cymru)
  Cyfyngir y rhai sy’n mynychu i’r nifer a bennir gan Weinidog a/neu Blaenoriaid yr eglwys yn dilyn asesiad risg, ag sydd wedi eu gwahodd i’r angladd. 
• Bedydd: 
  Mwyafrif o 30 o fynychwyr i gynnwys pawb o’r rhai hynny yn y seremoni, gan gynnwys y rhieni, tystion, y Gweinidog a gwesteion. Mae hefyd yn cynnwys unrhyw unigolion sydd heb fod yn gyflogedig gan yr eglwys, a all gynnwys ffotograffwyr, arlwywyr, stiwardiaid ayyb. 

Hylendid 

Dylid darparu Gel Dwylo yn y fynedfa a’r allanfa, ynghyd ag arwyddion yn cynghori ei ddefnyddio fel amod mynediad. 

Mae peiriannau digyffwrdd ar gael gan gyflenwyr lleol neu genedlaethol gan y canlynol: 

PPEOnline Shop,  https://theppeonlineshop.co.uk/ 

Tork Ltd.                 https://www.tork.co.uk/ 

Astral Hygiene ltd. https://www.astralhygiene.co.uk/ 

Dylid ystyried gwahardd defnydd bob-yn-ail sedd/rhes o seddau gan ddefnyddio tâp er mwyn sicrhau cadw pellter cymdeithasol.  

Yn ddelfrydol, ni ddylid defnyddio cyfleusterau’r toiledau; os ydyn nhw am gael eu defnyddio, yna mae angen sicrhau glanhau rheolaidd. Bydd gofyn darparu dŵr poeth, sebon, tyweli papur a bin (gyda bag plastig oddi fewn os oes modd). 

Dylid gwahardd defnydd o unrhyw gyfleusterau/mannau meithrin trwy ei gau i ffwrdd, neu glirio unrhyw gyfarpar megis teganau meddal, clustogau, llyfrau ayyb.   

Mae’n bosib y dylech ystyried cyfyngu ar amserau agor a gweithredu system archebu lle os ydy’r galw’n drwm ar adegau prysur neu ar gyfer gwasanaeth neilltuol. 

Cynnal Addoliad 

Gwahodd a Chroesawu 

Tracio ac Olrhain 

Mae agor mannau cyhoeddus yn dilyn cychwyniad COVID-19 yn cael cefnogaeth gan wasanaeth Tracio ac Olrhain y GIG. Yn unol ag arweiniad y llywodraeth ar gyfer lleoliadau eraill, gan gynnwys rhai yn y sector masnachol a lletygarwch, fe ddylech gynorthwyo’r gwasanaeth hwn trwy gadw cofnod manwl o ymwelwyr, a hynny dros dro am 21 diwrnod, mewn modd sy’n rhwydd i’ch eglwys chi, a chynorthwyo Tracio ac Olrhain y GIG gyda cheisiadau am y data hwnnw os bydd angen olrhain cysylltiadau ac archwilio achosion lleol. 

• Dylai’r manylion gynnwys enw a rhif ffôn cyswllt pob person.  
• Dylid dal yr wybodaeth am bob unigolyn am ddim ond 21 diwrnod, a’i ddal yn unig at bwrpas cymorth posib gyda gwasanaeth Tracio ac Olrhain y GIG, ac yna’i waredu.  

Personau bregus  

• Cynghorir unigolion sy’n cysgodi i beidio a mynychu mannau o addoliad dan do. Fodd bynnag, i’r rhai clinigol fregus a’r rhai clinigol eithriadol fregus cyngor, a dim mwy na hynny, ydy hyn ac mae hawl iddyn nhw ddewis sut i reoli eu risgiau’u hunain. Ein hargymhelliad ni ydy bod eglwysi’n ceisio annog yn daer y grwpiau hyn rhag mynychu addoliad cyhoeddus yn y cyfnod hwn. 

Trefnu’r Oedfa/Digwyddiad 

• Wrth ystyried ail-agor, dylech roi sylw priodol i bwy fydd yn arwain y gwasanaeth, ac i’r gofynion ar y Gweinidog, neu ar eraill fydd yn cael eu gwahodd atoch. Yn achos ein Gweinidogion, mi fydd yr Ofalaeth yn gyfrifol am asesiad risg fydd yn sicrhau nad yw’r Gweinidog yn cael ei (g)osod mewn sefyllfa lle y gall gyfaddawdu iechyd personol, na chyfaddawdu iechyd eraill.  
• Dylech drefnu eich adeilad lle bo hynny’n bosibl, mewn ffordd lle y gall Gweinidogion ac eraill sydd â rhan ffurfiol yn y gwasanaeth, fod o leiaf bedwar metr i ffwrdd o rhes flaen y gynulleidfa wrth arwain neu bregethu. 
• Ar hyn o bryd, ac i’r dyfodol hyd y gwelwn, cymerwch yn ganiataol nad yw ysgwyd llaw cyfeillgar yn briodol wrth i chi groesawu pobl i addoli a gweithgareddau eraill. Os ydych chi’n mynd i gadw gwasanaethau tîm croeso dylent wybod hyn a dilyn arfer da. Ni fydd chwaith yn bosibl dosbarthu copïau caled o daflenni cyhoeddi wrth i bobl gyrraedd na dosbarthu llyfrau emynau, Beiblau neu gylchgronau. Lle nad yw’n bosibl taflunio geiriau ar sgrin, gellir annog aelodau i ddod â’u llyfr emynau a’u Beibl eu hunain gyda nhw neu fynd â chopïau o’r eglwys at eu defnydd personol nes bod yr holl gyfyngiadau wedi’u codi 
• Dylid symud Beiblau, llyfrau emynau ac adnoddau ail–ddefnyddiadwy a chyhoeddus eraill, e.e. taflenni gwasanaeth neu ddeunydd defosiynol er mwyn peidio â’u defnyddio. Gellir darparu dewisiadau eraill defnydd un tro a bod yr addolwr ei hun yn gofalu ei gymryd oddi yno. Gall unigolion ddod ag eitemau sy’n perthyn iddyn nhw (Beibl, llyfr nodiadau ayyb.) i gynorthwyo addoliad, ond rhaid eu symud oddi yno wedyn.      
• Rhaid i chi beidio â defnyddio ceginau na gweini te a choffi cyn neu ar ôl addoli oherwydd heriau pellhau corfforol a hylendid cyffwrdd a golchi cwpanau a llwyau, gweini bisgedi, a’r gwaith ychwanegol sy’n gysylltiedig â sychu byrddau a chyffwrdd arwynebau ar ôl eu defnyddio. 
• Mae’n bwysig sicrhau bod eich ardal addoli yn parhau i fod yn lân o’r firws. Efallai yr hoffech chi sychu pob arwyneb wrth i chi fynd, gan gofio bod gwneud hynny’n syth ar ôl ei ddefnyddio yn fwy effeithiol na glanhau dwfn wythnosol. Cofiwch fod hyn yn cynnwys seddau, cadeiriau, byrddau, meicroffonau, desg sain, pulpud, darllenfa a dolenni drysau. Fel arall, os mai dim ond unwaith yr wythnos y defnyddir eich adeilad, ac na chaiff ei ailddefnyddio ar gyfer angladd neu wasanaeth arall o fewn 72 awr, gallwch ddewis ei lanhau cyn y defnydd nesaf. 
• Yn dilyn y newid gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru, yn effeithiol o’r 3ydd o Awst 2020, nid oes angen i blant o dan 11 oed ymbellhau’n gymdeithasol. Mae hyn yn golygu ei bod yn bosibl i blant o dan 11 oed symud yn rhydd yn ystod eich oedfa.  

Cynnwys yr Addoliad 

• Dylai pobl osgoi canu, gweiddi, codi lleisiau a/neu chwarae cerddoriaeth mor uchel fel nad oes modd cynnal sgwrs arferol neu a fyddai’n gorfodi codi llais. Y rheswm am hyn ydy’r peryg o gynnydd yn y risg o drosglwyddo trwy chwistrellu a defnynnau, ac ni ddylai unrhyw ymateb llafar yn ystod yr addoliad fod trwy godi llais. 
• Gwaherddir gweithgareddau megis chwarae offerynnau chwyth yn ystod addoliad neu ddefosiynau ac wrth ymarfer. Y rheswm am hyn ydy fod posibilrwydd o risg ychwanegol o haint, hyd yn oed os ydy cadw pellter cymdeithasol yn cael ei barchu neu fasgiai wyneb yn cael eu defnyddio. Cewch ond chwarae offerynnau cerdd nad ydyn nhw’n cael eu chwythu i mewn iddynt ag eithrio organ bîb.  
• Lle bo cerddoriaeth yn chwarae rhan amlwg yn eich addoliad, a bod recordiadau ar gael, awgrymir eich bod yn eu defnyddio fel dewis arall.  Efallai y byddwch yn cynnig gwasanaeth wedi’i drefnu o gwmpas dim ond darllen y Gair, pregethu a gweddi. A allai hyn fod yn gyfle i ailddarganfod gwerth cyfnodau o fyfyrio distaw ac ymateb wrth addoli? Meddyliwch yn ofalus am y defnydd creadigol o ddeunydd ar y sgrin lle mae’r cyfleuster hwnnw ar gael. Efallai y byddwch chi’n meddwl am ffyrdd o chwarae cerddoriaeth fel cymorth i foli a myfyrio yn hytrach na chanu. 

• Lle bo’n hanfodol i’r addoliad, dylid caniatáu i un person yn unig ganu, a dylid ystyried defnyddio sgriniau gwydr acrylig (plexiglass) ar gyfer y Gweinidog / Arweinydd Addoliad ayyb., gan y byddai hyn yn atal yn bellach trosglwyddo, a gellir glanhau’r sgriniau’n rhwydd. 

Gwasanaeth Cymun 

• Os ydy eglwysi’n dewis cofio marwolaeth yr Arglwydd trwy’r cymun, fe fydd gofyn iddyn nhw wneud addasiadau er mwyn sicrhau diogelwch ac iechyd y rhai sy’n mynychu. Mae paratoadau glanwaith, defnydd cwpanau a darnau o fara unigol, wedi’u gweini fel unedau sengl, i’w hystyried yn hanfodol. Bydd gofyn i’r Gweinidog sy’n gweinyddu ddefnyddio gel dwylo cyn cyffwrdd â’r bara a’u un gwpan gwin symbolaidd. Mae glanhau arwynebau megis topiau byrddau, golchi dwylo a defnyddio menyg a masgiau gan y rhai sy’n paratoi’r bara a’r gwin hefyd yn angenrheidiol. 

• Anogir eglwysi i sicrhau bod cwpanau a darnau o fara unigol yn cael eu dosbarthu wrth i’r gynulleidfa gyrraedd yr eglwys neu yn cael eu gosod yn y seddau cyn y gwasanaeth. Mae gan rai eglwysi eisoes gwpanau unigol gyda ‘soseri’ ar eu pennau. Dylai’r rhain gael eu paratoi a’u gorchuddio cyn y gwasanaeth. Ni chaniateir i Weinidogion/Blaenoriaid ddosbarthu’r elfennau yn ystod y gwasanaeth.  Gall eglwysi brynu setiau wedi’u rhag bacio o wahanol ffynonellau. Mae’r ddolen isod yn dangos rhai enghreifftiol: 

 https://www.church-supplies.co.uk/shop/250-fellowship-cups-prefilled/  

Gwasanaeth Bedydd 

• Os yw eglwysi yn dymuno cynnal bedydd, dylent sicrhau na ddylid rhoi dŵr yn uniongyrchol yn y bowlen. Dylai’r Gweinidog ddod â dŵr mewn potel wedi’i selio (y math o botel ddŵr y gellir ei brynu yn y siopau) a sicrhau bod jwg bach wedi’i glanhau’n iawn gyda handlen ar gael, ac arllwys y dŵr yn uniongyrchol iddo o’r botel, ar yr amser priodol. Dylai’r Gweinidog symud y botel a’r jwg ar ddiwedd y gwasanaeth. 
• Nid oes rhaid i aelodau teulu baban neu ymgeisydd hŷn fod yn gymdeithasol bell oddi wrth ei gilydd. Dylai’r Gweinidog sefyll o bellter cymdeithasol, a dim ond mynd at faban neu ymgeisydd i weinyddu’r dŵr. Ni ddylai’r Gweinidog ddal na chyffwrdd â baban, na chyffwrdd ag ymgeisydd hŷn. Dylai’r gweinidog gymryd gofal i godi’r llestr wrth yr handlen. Dylai’r dŵr gael ei weinyddu trwy arllwys o’r llestr. Wrth weinyddu, dylai’r gweinidog gymryd gofal i beidio â siarad nac anadlu dros y baban neu’r rhieni na’r ymgeisydd hŷn.  

• Mae angen ystyried lle bydd y rhieni neu’r ymgeisydd yn eistedd cyn ac ar ôl i’r bedydd ddigwydd, ac a fyddant yn gallu gwneud eu ffordd yn hawdd i ble bynnag y byddant yn sefyll am y bedydd. Ar ôl i’r gweinidog weinyddu’r dŵr, dylai ef neu hi gamu’n ôl i bellter cymdeithasol ar unwaith. 
• Caniateir Bedydd trochiad, ond ni ddylai unrhyw un sydd ddim yn aelod o deulu yr unigolyn i fod yn y pwll bedyddio gyda’r sawl sy’n cael ei (b)fedyddio. Ni chaniateir bedyddio mwy nag un heb newid y dŵr a glanhau pob arwynebedd.  

Derbyn y Casgliad 

• Ni ddylai pasio’r plât casgliad ymysg y gynulleidfa yn ystod y cyfnod hwn. Dylid annog aelodau/cyfeillion i dalu drwy’r banc / trosglwyddiadau banc. Ystyriwch fasged yng nghefn yr eglwys i bobl adael eu rhoddion wrth iddynt fynd i mewn, ond cofiwch am ddiogelwch. Cofiwch gynnwys y rhoddion hynny a gynigir trwy drosglwyddiadau banc yng ngweddi’r cysegriad. Dylai unrhyw un sy’n trin arian parod wisgo menig ar gyfer cyfrif a bancio. 

Addoli  / Digwyddiad Awyr Agored 

Eglwysi yng Nghymru 

• Caniateir cynulliadau hyd at uchafswm o 30 unigolyn yn yr awyr agored, ond rhaid anrhydeddu y rheol dwy fetr ym mhob cynulliad. 

• Nid oes angen i bresenoldeb fod trwy wahoddiad yn unig er y gall trefnwyr ddewis rhoi gweithdrefnau ar waith i reoli presenoldeb. Mae’r trefnydd yn gyfrifol am sicrhau nad eir y tu hwnt i’r cynhwysedd ac efallai y bydd angen droi pobl i ffwrdd i gynnal hyn. Pan fo’r gwasanaeth yn ymwneud â digwyddiad bywyd, fel dathliad priodas, dylai’r trefnydd sicrhau bod presenoldeb trwy wahoddiad. Mae hyn oherwydd bod y digwyddiadau hyn yn aml yn cael eu mynychu gan bobl na fyddent fel arfer yn mynychu addoldai ac y gallai rhagweld niferoedd fod yn anoddach. 

Eglwysi yn Lloegr 

• Gall cynulliadau bach hyd at uchafswm o 2 aelwyd estynedig gwrdd yn yr awyr agored i addoli o fewn y rheolau arferol ar gynulliadau. 
• Caniateir cynulliadau mwy i uchafswm o 30 unigolyn yn yr awyr agored lle mae hyn yn cael ei drefnu gan eich eglwys. 
• Dylai’r nifer sy’n mynychu addoliad awyr agored gael ei bennu gan asesiad risg ond ni ddylent fod yn fwy na 30 unigolyn. Nid oes angen i bresenoldeb fod trwy wahoddiad yn unig er y gall trefnwyr ddewis rhoi gweithdrefnau ar waith i reoli presenoldeb. Mae’r trefnydd yn gyfrifol am sicrhau nad eir y tu hwnt i’r cynhwysedd ac efallai y bydd angen iddo droi pobl i ffwrdd i gynnal hyn. Pan fo’r gwasanaeth yn ymwneud â digwyddiad bywyd, fel dathliad priodas, dylai’r trefnydd sicrhau bod presenoldeb trwy wahoddiad. Mae hyn oherwydd bod y digwyddiadau hyn yn aml yn cael eu mynychu gan bobl na fyddent fel arfer yn mynychu addoldai ac y gallai rhagweld niferoedd fod yn anoddach. 

Gweithgareddau ar gyfer plant a phobl ifainc 

• Addoli: O ran y diffiniad o “addoli”, dywed y Llywodraeth wrthym nad ydynt am ddiffinio hynny yn gyfreithiol, a’u bod yn ymddiried ymhob cymuned ffydd i ddehongli’r ystyr mewn modd cyfrifol o fewn eu traddodiad eu hunain. Felly, fe ganiateir gweithgareddau plant a gynhelir fel rhan o ddarpariaeth addoli ar gyfer yr eglwys gyfan (hyd yn oed os oes elfen o chwarae a gweithgarwch arall ynghlwm). Fe ganiateir hefyd addoli ar gyfer, neu’n cynnwys, plant (megis Llan Llanast a’i debyg). 
• Gweithgareddau eraill i blant a phobl ifainc: 
  Mae’r Rheoliadau yn caniatáu “gofal plant” a “gweithgareddau dan oruchwyliaeth i blant”. Dylai’r sawl sydd yn trefnu gweithgarwch o’r fath roi sylw i Ganllawiau priodol Llywodraeth Cymru:
  Gofal plant a chynlluniau chwarae wedi eu cofrestru gyda’r Awdurdod Lleol (gan gynnwys gofal plant sydd wedi ei eithrio rhag cofrestru, e.e. am ei fod yn para llai na dwy awr). Cyfrifoldeb darparwr y gofal plant fydd sicrhau cydsyniad yr Awdurdod Lleol i’r trefniadau os ydynt wedi eu rheoleiddio.
  Cynlluniau chwarae agored i blant (Er mai “cynlluniau chwarae” y cyfeirir atynt ym mhennawd y canllawiau, o’u darllen fe welir eu bod yn berthnasol i ystod eang o weithgarwch gyda phlant)
  Canllaw am waith ieuenctid
  Fe welir, o ddilyn y canllawiau am ofal plant, “cynlluniau chwarae agored” a gwaith ieuenctid yn fanwl, y gall y bydd angen gwneud tipyn o ail-drefnu ar gyfleusterau’r ganolfan, ac o bosibl cyfyngu ar ei defnydd gan bobl eraill, er mwyn ail-gychwyn gofal plant yn ddiogel. Mae’n arfer da i eglwysi wrth drefnu diweddaru eu polisi diogelu plant a’u hasesiad risg ar gyfer y sefyllfa bresennol. 

Cyfarfodydd Blaenoriaid 

• Mae cynnal cyfarfod blaenoriaid o fewn addoldy neu ganolfan gymunedol bellach yn bosibl, ond bod yr holl reoliadau uchod yn cael eu dilyn a bod yr asesiad risg lleol yn caniatáu. Lle bo rhai o aelodau’r cyfarfod yn oedrannus a/neu yn dioddef iechyd gwael, dylid cymryd hynny i ystyriaeth ddwys wrth lunio’r asesiad risg. 

Addoli mewn adeiladau nad ydynt yn perthyn i’r eglwys 

• Y sawl sy’n gyfrifol am yr adeilad sy’n gyfrifol am sicrhau cydymffurfiant â’r rheoliadau ac am drefnu asesu’r risg. Dylid, felly, trafod gyda’r awdurdod priodol am sut a phryd y gellid ail-gychwyn addoli. 

Ail-agor ein hadeiladau i ddefnydd gan y Gymuned 

Eglwysi yng Nghymru 

Cyhoeddodd Llywodraeth Cymru Ganllawiau newydd ar gyfer adeiladau cymunedol ar y 27ain o Awst. Gellir ei gweld yma: https://llyw.cymru/defnyddio-canolfannau-cymunedol-amlbwrpas-yn-ddiogel-covid-19 Mae hyn yn dilyn llacio ar y cyfyngiadau ar y defnydd, o Awst y 7fed 2020. Maent yn cynnwys canllaw cam-wrth-gam ar wneud penderfyniadau ynghylch ail-agor. Sylwch fod y Canllawiau yn gosod y cyfrifoldeb mewn perthynas â Tracio ag Olrhain ar y perchennog, yn ein hachos ni, y Gweinidog a/neu y blaenoriaid, a hwy hefyd fyd yn gyfrifol am sicrhau fod y gweithgarwch yn un a ganiateir. Dylai’r Gweinidog a/neu y blaenoriaid gofnodi unrhyw benderfyniad i ganiatáu gweithgarwch a’r rhesymau dros wneud hynny. Ymhellach, gan fod y gweithgareddau yn cynnwys yr hyn a nodir fel ‘addoliad’ a ‘gwasanaeth’ bydd angen bod yn glir sut mae’r digwyddiad yn cyfarfod â’r gofyn hwnnw.  

Ag eithrio addoliad a gweddi breifat cyfyngir defnydd i’r canlynol: (nodwn y rhai perthnasol) 

(a) cael cynhorthwy meddygol …; 

(b) darparu neu gael gofal neu gynhorthwy, gan gynnwys gofal personol perthnasol o fewn ystyr “relevant personal care” ym mharagraff 7(3B) o Atodlen 4 i Ddeddf Diogelu Grwpiau Hyglwyf 2006(26), pan fo’r person sy’n cael y gofal yn berson hyglwyf; 

(c) darparu neu gael cynhorthwy brys; 

(d) rhoi gwaed; 

(e) gweithio neu ddarparu gwasanaethau gwirfoddol neu elusennol; 

(ha) mynd i fan addoli; 

(i) bodloni rhwymedigaeth gyfreithiol…; 

(j) cael gafael ar wasanaethau cyhoeddus neu gael y gwasanaethau hynny, 

(ja) cael gafael ar ofal plant neu gymryd rhan mewn gweithgareddau o dan oruchwyliaeth i blant; 

(k) mewn perthynas â phlant nad ydynt yn byw yn yr un aelwyd â’u rhieni, neu un o’u rhieni, parhau â threfniadau presennol ar gyfer gweld rhieni a phlant, a chyswllt rhyngddynt, ac at ddibenion y paragraff hwn, mae “rhiant” yn cynnwys person nad yw’n rhiant i’r plentyn, ond sydd â chyfrifoldeb rhiant dros y plentyn neu sydd â gofal drosto; 

(o) osgoi anaf neu salwch neu ddianc rhag risg o niwed. 

(p) gwneud ymarfer corff gydag eraill, mewn cynulliad o ddim mwy na 30 o bobl, mewn stiwdio ffitrwydd, campfa, pwll nofio, canolfan neu gyfleuster hamdden arall o dan do neu unrhyw fangre agored arall. 

Yr ydym yn annog eglwysi i ddilyn cyngor Cytun, sy’n dweud: 

Yn benodol, ein dealltwriaeth ni yw na ellir ar hyn o bryd gosod yr adeilad at weithgarwch masnachol (felly ddim yn “wirfoddol neu elusennol” nac yn “wasanaeth cyhoeddus”) nad yw yn y rhestr uchod (megis clybiau colli pwysau masnachol nad ydynt yn cynnwys gweithgarwch ymarfer corff), nac at weithgareddau sy’n gwbl gymdeithasol heb elfen o “wasanaeth”, neu’n gaeedig i aelodau clwb neu gymdeithas penodol yn unig (ac felly ddim yn “wasanaethau” nac yn “gyhoeddus”) 

Yr ydym yn credu fod defnydd gan Gylchoedd Meithrin, fel defnyddio’n hadeiladau ar gyfer ein gweithgarwch plant/ieuenctid ein hunain yn rhywbeth y gellir ei ganiatáu.  

Bydd angen i eglwysi sy’n rhedeg caffi, siop elusen, neu’n defnyddio eu hadeilad fel man gwaith, naill ai i’w harweinwyr eu hunain neu i berson cyflogedig arall, neu eglwysi sydd ar agor am resymau diwylliannol / treftadaeth ddilyn y canllawiau perthnasol a gyhoeddwyd gan y Llywodraeth. Gellir gweld y dolenni perthnasol i’r gwefannau ar waelod tudalen 19. 

Argymhellwn yn gryf y dylid cael cadarnhad gan yr Awdurdod Lleol fod unrhyw weithgarwch sy’n cael ei fwriadu gan yr eglwys, neu asiantaeth allanol, yn cael ei gymeradwyo ganddynt. 

Fel yn achos agor ar gyfer addoliad cyhoeddus, rhaid dilyn gweithdrefnau i sicrhau fod yr adeilad yn addas, gan gynnwys asesiadau risg, Hylendid, Pellhau cymdeithasol a gofynion Tracio ag Olrhain.  

Os oes gennych gwestiwn am hyn, cysylltwch â’r Pennaeth Eiddo, Neil Poulton – neil.poulton@ebcpcw.cymru  

Eglwysi yn Lloegr 

Yn Lloegr ar hyn o bryd, cyfyngir y defnydd o’n hadeiladau ar gyfer gweithgareddau ag eithrio addoli a gweddi bersonol i’r defnydd canlynol: 

• Caniatawyd i adeiladau cymunedol sy’n darparu lle ar gyfer darpariaeth blynyddoedd cynnar a gofal plant i fod ar agor ers y 1af o Fehefin 
• Caniateir agor adeiladau cymunedol ar gyfer gwasanaethau gwirfoddol angenrheidiol a gwasanaethau cyhoeddus brys, megis banciau bwyd, gwasanaethau i’r di-gartref a sesiynau rhoi gwaed 
• Gall grwpiau neu glybiau sy’n defnyddio adeiladau cymunedol ail-gychwyn cyfarfod. 

Ar hyn o bryd, ni ddylai adeiladau cymunedol ganiatáu perfformiadau dan do, gan gynnwys dramâu, comedi a cherddoriaeth o flaen cynulleidfa fyw. 

Gall adnoddau dan do sy’n darparu lleoliad ar gyfer chwaraeon, ffitrwydd a stiwdios dawns ail-agor. 

Lle mae’r gweithgarwch yn ymwneud â plant a bobl ifanc rhwng 5 – 18 oed, dylent ddilyn arweiniad yr Adran Addysg i sicrhau’r mesurau diogelu priodol ar gyfer gweithgarwch o’r tu allan i’r ysgol. Ceir hyd i’r cyfarwyddyd yma – DfE guidance on protective measures for out-of-school settings Mae’r canllawiau’n berthnasol i’r rhai sy’n darparu clybiau gwyliau, clybiau wedi’r ysgol, tiwtora a gweithgarwch arall y tu allan i’r ysgol, gan gynnwys gweithgarwch sy’n gysylltiedig â chwaraeon neu ddawns. 

Fel yn achos agor ar gyfer addoliad cyhoeddus, rhaid dilyn gweithdrefnau i sicrhau fod yr adeilad yn addas, gan gynnwys asesiadau risg, Hylendid, Pellhau cymdeithasol a gofynion Tracio ag Olrhain.  

Os oes gennych gwestiwn am hyn, cysylltwch â’r Pennaeth Eiddo, Neil Poulton – neil.poulton@ebcpcw.cymru  

Gweinidogaethau Eraill 

Byddwn yn diweddaru’r ddogfen pan ddaw arweiniad pellach mewn perthynas â chyfarfodydd ‘cymdeithasol’ a llogi ein hadeiladau yn fasnachol. 

Ceir dogfennau Ymgynghorol Llywodraeth y DU yn: 

https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-guidance-for-the-safe-use-of-places-of-worship-from-4-july/covid-19-guidance-for-the-safe-use-of-places-of-worship-from-4-july#general-actions-to-reduce-the-spread-of-infection 

https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-guidance-for-small-marriages-and-civil-partnerships/covid-19-guidance-for-small-marriages-and-civil-partnerships 

https://www.gov.uk/government/publications/covid-19-guidance-for-managing-a-funeral-during-the-coronavirus-pandemic 

CYMRU 

https://llyw.cymru/canllawiau-ar-ailagor-mannau-addoli-coronafeirws-html 

https://llyw.cymru/canllawiau-i-awdurdodau-lleol-ar-angladdau-covid-19?_ga=2.100124766.1506219056.1598470241-993283970.1580117253 

https://llyw.cymru/canllawiau-ar-weinyddu-priodasau-ffurfio-partneriaethau-sifil-coronafeirws?_ga=2.217449430.1982753960.1598435961-1235624680.1598435961 

https://llyw.cymru/coronafeirws-cadw-pellter-cymdeithasol?_ga=2.131451983.1506219056.1598470241-993283970.1580117253 

https://llyw.cymru/mesurau-diogelu-mewn-lleoliadau-gofal-plant-cadw-gofal-plant-yn-ddiogel 

https://llyw.cymru/diogelu-staff-phlant-rhag-y-coronafeirws-mewn-cynlluniau-chwarae-darparwyr-gwaith-chwarae-mynediad 

https://llyw.cymru/canllawiau-gwasanaethau-gwaith-ieuenctid-coronafeirws?_ga=2.193391725.1982753960.1598435961-1235624680.1598435961 

https://llyw.cymru/defnyddio-canolfannau-cymunedol-amlbwrpas-yn-ddiogel-covid-19?_ga=2.181051041.763316456.1598609136-1235624680.1598435961 

https://llyw.cymru/busnesau-twristiaeth-lletygarwch-canllawiau-i-ailagor-yn-raddol?_ga=2.194049060.883469691.1598610207-1235624680.1598435961 

https://llyw.cymru/manwerthwyr-canllawiau-coronafeirws?_ga=2.227465236.883469691.1598610207-1235624680.1598435961 

https://llyw.cymru/diogelu-cymru-yn-y-gwaith?_ga=2.227465236.883469691.1598610207-1235624680.1598435961 

https://llyw.cymru/cyrchfannau-lleoliadau-diwylliant-threftadaeth-canllawiau-ar-gyfer-dychwelyd-yn-raddol-0?_ga=2.165033782.883469691.1598610207-1235624680.1598435961 

ASESIAD RISG

Ceir pum cam mewn asesiad risg arferol, fel a ganlyn:

• Nodi’r risgiau sydd â’r potensial i niweidio
• Nodi’r rhai a all gael eu hanafu a pham
• Penderfynu ar ffyrdd addas i ddileu neu reoli’r risg
• Cofnodi eich casgliadau
• Adolygu a diweddaru fel bo’r angen.

Yr ydym yn cynnwys isod dabl i’ch cynorthwyo i asesu’r risg.  Mi fydd eich asesiad risg lleol yn ddarostyngedig i’ch cyd-destun penodol.  Er bod rhai risgiau yn gyffredin, mi fydd yna risgiau sydd yn deillio o sefyllfa unigol.  Os hoffech unrhyw gymorth pellach, medrwch gysylltu â Neil Poulton (neil.poulton@ebcpcw.cymru)

Bydd angen i gopi o’r wybodaeth gael ei hanfon i Ysgrifennydd eich Henaduriaeth cyn ichwi ail-agor eich eglwys.